Psychologia behawioralna to metoda polegająca na stosowaniu ścisłych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki. Punktem odniesienia są tu nauki przyrodnicze, których metodologia często oparta jest na obserwacji zachowań różnych gatunków w zmieniających się naturalnych warunkach ich egzystencji.

Stereotypy dotyczące psychologii ograniczają często obszar jej zainteresowań do najsubtelniejszych zjawisk psychicznych, takich jak emocje oraz marzenia senne. Zupełnie inaczej podchodzi do tego nurt psychologii behawioralnej.

Behawioryści nie negują doniosłości zjawisk psychicznych. Jednak twierdzą, że są one ubocznymi efektami działania ludzkiego mózgu. Co jednak współczesna medycyna wie o mózgu? Chociaż posiadamy coraz więcej informacji o tym niezwykłym, centralnym narządzie naszego organizmu, to nadal nie wiemy, skąd biorą się najróżniejsze psychiczne procesy.

Behawioryści nie są więc zainteresowani tymi przestrzeniami, które są niedostępne obserwacji. Bo nie da się ich skutecznie analizować metodami naukowymi. Według behawiorystów psychologia jako nauka powinna ograniczać się do mierzalnych eksperymentów.

Behawioryzm zrewolucjonizował metodologię nauk psychologicznych, bo kładła olbrzymi nacisk na statystyczne zależności pomiędzy mierzalnymi bodźcami i reakcjami. Akcja rodzi reakcję, która zawsze może mieścić się w jakiejś wcześniej ustalonej skali. Behawioryzm zakłada więc eksperymenty, w których osoby badane otrzymują ustalone bodźce, a następnie obserwuje się ich określone reakcje.

Psychoterapia behawioralna, nawiązująca do psychologii behawioralnej została skonstruowana w oparciu o prawa uczenia się, w tym przede wszystkim o zasady warunkowania i prowadzona poprzez techniki treningowe. 

Minęło wiele lat od chwili, kiedy psychologia behawioralna z nauki akademickiej przerodziła się w stosowaną w praktyce formę leczenia psychologicznego. Terapia behawioralna, inaczej zwana jest modyfikacją zachowania. Terapia behawioralna korzysta z zasad warunkowania sprawczego i klasycznego.

Psychologia behawioralna okazała się skuteczna w swoim pragmatyzmie. Specjaliści behawioralni odnosili sukcesy w terapii kompulsji, lęków, uzależnień, nerwic, depresji oraz zachowań przestępczych.

Na przestrzeni lat psychologia behawioralna ewoluowała. Założenia nurtu z czasem spotkały się z krytyką również wśród jego zwolenników, a to doprowadziło do wyłonienia się licznych odłamów behawioryzmu. Psychologia behawioralna spopularyzowała się między innymi na styku z psychologią poznawczą, tworząc nurt psychologii poznawczo-behawioralnej.

 

 

2015-02-10