Funkcjonowanie organizmu człowieka od zawsze podlegało pewnym rytmom biologicznym. Jednym z procesów fizjologicznych rozłożonych w czasie jest występowanie po sobie naprzemiennie fazy snu i czuwania, trwającej około 24 godzin.

Problemy ze snem nie są już wyłącznie przypisywane osobom starszym, lecz w różnym stopniu dotyczą osób w średnim wieku (częściej kobiet niż mężczyzn) oraz ludzi młodych. Średnio co trzeci Polak cierpi z powodu bezsenności. Problemy z zasypianiem są obecnie jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza.

 

W dzisiejszych czasach znacząco zmieniło się podejście do problemów ze snem. Bezsenność występująca przez okres dłuższy niż 3 tygodnie definiuje się jako jednostkę chorobową. Przewlekła bezsenność wymaga podjęcia leczenia w gabinecie lekarskim.

W udzieleniu odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienia z bezsennością pomoże krótki kwestionariusz samooceny bezsenności:

Jak często masz trudności z zasypianiem?
Czy często zdarza Ci się budzić w środku nocy? Czy miewasz problemy z ponownym zaśnięciem?
Czy niewystarczająca ilość snu wpływa na twój nastrój w ciągu dnia? (napięcie, podrażnienie, przygnębienie)
Czy mała ilość snu wpływa na spadek możliwości poznawczych i pogorszenie koncentracji podczas pracy?
Czy często odczuwasz zmęczenie zaraz po przebudzeniu?

W przypadku odpowiedzi TAK na dwa lub więcej pytań należy skonsultować się ze specjalistą i leczyć się według jego zaleceń. Problemy ze snem są wywołane przez czynniki psychosomatyczne i środowiskowe. Dlatego dla skuteczności leczenia ważne jest wychwycenie przyczyny poprzez przeprowadzenie z pacjentem szczegółowego wywiadu i analizy uzyskanych wyników.

Przyczyn bezsenności może być bardzo wiele, wśród nich występują czynniki, które w większości można wyeliminować, gdyż wiążą się one z  niewłaściwą higieną snu wynikającą np. z pracy zmianowej lub złymi przyzwyczajeniami. Kładzenie się spać o nieregularnych lub zbyt późnych porach, spanie w ciągu dnia, obecność sprzętu elektronicznego w sypialni to tylko niektóre z czynników mających wpływ na problemy ze spaniem. Do tego typu czynników, które można samodzielnie modyfikować należą przede wszystkim:

Brak aktywności fizycznej w ciągu dnia
Drzemki w trakcie dnia
Zmienne godziny snu
Spożywanie ciężkostrawnych potraw bezpośrednio przed zaśnięciem
Brak ciszy w sypialni
Obecność sprzętu elektronicznego w sypialni
Przyjmowanie substancji pobudzających: kawa, alkohol, narkotyki

Prawidłowa higiena snu składa się z kilku elementów, które należy wdrożyć by przywrócić regularny rytm snu i czuwania. Przede wszystkim należy kłaść się i wstawać o regularnej porze dnia. Warto również unikać niepotrzebnych drzemek w ciągu dnia zwłaszcza tych dłuższych trwających powyżej 30 minut. Należy też zadbać o odpowiednie warunki w sypialni np. poprzez usunięcie z sypialni urządzeń elektronicznych wzmagających problemy z zaśnięciem. Jeśli problemy ze snem powoduje światło docierające z zewnątrz warto wówczas zainwestować w roletę lub żaluzję.

Bezsenność może mieć różne przyczyny i różne podłoże.

Główne przyczyny bezsenności

Somatyczne lub somatogenne, wywołane przez choroby powodujące np. dolegliwości bólowe, świąd, parcie na mocz które nie pozwalają pacjentowi zasnąć

Zewnętrzne, wywołane przez czynniki związane z otoczeniem (hałas, światło, upał)

Psychologiczne lub psychogenne, wywołane przez silne przeżycia emocjonalne (konflikty osobiste, natrętne myśli, przykre przeżycia)

Toksyczne, wywołane przez przyjmowanie substancji, które powodują problemy ze snem (alkohol, niektóre leki, napoje kofeinowe)

Psychotyczne, które obejmują różnego rodzaju zaburzenia lękowe, psychozy, nerwice, zaburzenia depresyjne

Zaburzenia rytmu snu i czuwania, wynikające np. z pracy zmianowej

Bezdechy w czasie snu

Zespół niespokojnych nóg.

 

 

2017-02-06