Sen ma znaczenie dla zdrowia fizycznego i samopoczucia. Sen jest tak samo ważny, jak powietrze dla ludzkiego organizmu. Skracając lub wydłużając swój conocny sen możemy doprowadzić do nieodwracalnych zmian psychicznych i somatycznych. Problemów związanych ze snem jest mnóstwo, a spora ich część dotyczy jakości oraz długości snu.

Ile więc czasu powinniśmy spać? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Zapotrzebowanie na sen w ciągu doby jest cechą indywidualną każdego człowieka. Wraz z rozwojem nauki zwiększają się zasoby wiedzy na temat problemów ze snem oraz czuwaniem, co pozwala coraz precyzyjniej określać optymalną długość snu. Jednak wiele aspektów związanych z naszym spaniem pozostaje nieznanych.

Przykładowo, sny jako marzenia nadal są tajemnicą ludzkiego umysłu. Jaki cel pełnią marzenia senne? Wiemy, że może dziać się w nich niemal wszystko, czego nie krępuje wyobraźnia. Według niektórych marzenia senne niwelują napięcia psychiczne, wspierają naszego ducha i umysł, a nawet zwiększają potencjał mózgu.

Lunatykowanie nie do końca można podciągnąć pod efekt marzeń sennych. Na pewno jednak nie powinniśmy bagatelizować tego problemu ze snem. Lunatykowanie może świadczyć o tym, że pojawiły się psychiczne lub somatyczne zaburzenia organizmu człowieka.

Lunatykowanie wiąże się często z lękami nocnymi. Aktywność ruchowa podczas fazy lunatykowania może mieć gwałtowny i dynamiczny charakter, jeśli podszyta będzie lękiem. Stanowi to zagrożenie dla zdrowia.

Bezsenność to taki stan, kiedy nie możemy zasnąć. Podejmujemy wysiłek, uporczywie pragniemy zasnąć, ale nam się nie udaje. Organizm nie chce wyjść z trybu dziennego funkcjonowania.

Bezsenność zwiększa się wraz z rozwojem cywilizacji i obecnie cierpi na nią jedna trzecia ludzi na świecie. Bezsenność wpływa zarówno na zmniejszoną ilość snu, jak też jego jakość. Nie jesteśmy wyspani chociaż spaliśmy dostatecznie długo, analizując godziny trwania snu.

Deprywacja snu jest tymczasem brakiem snu, chociaż prawdopodobnie nie mielibyśmy problemów z zaśnięciem. To niedobór snu spowodowany stylem życia, ingerencją innych osób, czy też niespodziewanych wypadków losowych.

Powtarzająca się deprywacja snu wywołuje zaburzenia osobowości oraz schorzenia somatyczne organizmu. Na wskutek niedoboru snu następują zaburzenia funkcji poznawczych, rozdrażnienie, pobudzenie oraz spadek sił witalnych.

Hipersomnia to towarzyszące nam poczucie senności, mimo faktu przespania całej nocy. Charakterystyczne dla tego zaburzenia snu jest przedłużanie czasu trwania snu oraz zapadanie w sen podczas codziennej aktywności. Hipersomnia skutecznie utrudnia nam codzienne życie.

Dużo bardziej niebezpiecznym problemem ze snem jest narkolepsja. Charakteryzuje ją - podobnie jak przy hipersomnii - nadmierna senność w ciągu dnia i napady snu, których nie da się powstrzymać. Dodatkowo, narkolepsji towarzyszą katapleksja, omamy hipnagogiczne, omamy hipnopompiczne oraz paraliż senny.

Paraliż senny to inaczej porażenie przysenne lub paraliż przysenny. Powtarzający się paraliż senny na ogół jest objawem narkolepsji, ale doświadczyła go też minimum raz jedna trzecia ludzkiej populacji. Paraliż ma miejsce w momencie zasypiania, czasami też podczas przejścia ze snu do czuwania. Nie trwa długo, jednak samo wspomnienie tego wydarzenia zniechęca niektórych chorych do wypoczynku w łóżku.

Narkolepsję dość trudno jest zdiagnozować. Przeprowadza się szczegółowe badania snu pacjenta lub bada skład płynu mózgowo-rdzeniowego oraz analizuje poziom hipokretyny.

To tylko część zaburzeń snu prowadzących do różnorodnych problemów związanych ze snem. Nie musisz znać ich wszystkich. Wystarczy odrobina samoświadomości, żeby zdecydować się na profesjonalną pomoc. Psychiatra lub specjalista z poradni leczenia snu może wskazać nam rozwiązanie problemu lub skierować na dalsze badania diagnostyczne.

Ale też ne panikujmy. W trosce o zdrowie dbajmy o higienę snu. Nie unikniemy momentów, kiedy będziemy spali zbyt krótko lub zbyt długo. Nawet podróże mogą wiązać się z krótkotrwałym zaburzeniem snu, jakim jest syndrom jet lag. Przykre objawy mogą się pojawić, kiedy nasza wyprawa odbywa się w kierunku równoleżnikowym, co jest związane ze zmianami strefy czasowej.
 

2015-06-23