Osteopenia jest schorzeniem kości, wynikającym ze stopniowego zmniejszania się mineralnej gęstości kośćca. Chorobę tą powszechnie uważa się za wczesne stadium osteoporozy, jednak nie zawsze doprowadza ona do jej rozwoju. 

 

Przyczyny osteopenii

 

Obniżenie gęstości mineralnej kośćca może być spowodowane brakiem ruchu, źle zbilansowaną dietą lub nadmiernym stosowaniem używek. Chorobie tej sprzyja także długotrwałe przyjmowanie niektórych leków oraz nadmierna ekspozycja na promieniowanie jonizujące. Podobnie jak osteoporoza, osteopenia często dotyka kobiety po menopauzie. Jej bezpośrednią przyczyną jest wówczas niedobór estrogenów, hormonów mających spory wpływ na prawidłowy metabolizm kostny.

 

W okresie menopauzy ich ilość wytwarzana przez jajniki znacząco maleje, przez co działanie ochronne kości ulega osłabieniu. Osteopenia może występować także u kobiet, które zawodowo uprawiają sport. Intensywne ćwiczenia w połączeniu z restrykcyjną dietą prowadzą do spadku masy ciała, a tym samym obniżenia poziomu estrogenów oraz zmniejszenia gęstości mineralnej kości. Osteopenia może ponadto towarzyszyć celiakii, czyli chorobie trzewnej.

 

Objawy osteopenii

 

Osteopenia może przebiegać bezobjawowo nawet przez wiele lat. Pierwszym poważnym sygnałem bywa dopiero złamanie kości, zwykle przy pozornie niegroźnej kontuzji - najczęściej nadgarstków, bioder czy kręgosłupa. Przed wypadkiem następować mogą objawy zwiastujące, np. dolegliwości bólowe. W celu prawidłowego rozpoznania choroby, konieczne jest przeprowadzenie badania gęstości mineralnej kości.

 

Densytometria standardowo mierzona jest metodą dwu-energetycznej absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego. Wczesna diagnostyka osteoporozy lub osteopenii możliwa jest także poprzez zastosowanie fal o częstotliwości radiowej. Wykorzystując nowoczesny system EchoS, wykonać można badanie szkieletu osiowego bez narażania pacjentów na promieniowanie rentgenowskie. Jeżeli wynik densytometrii wynosi poniżej normy -1, badany cierpi na osteopenię. Wynik poniżej -2,5 oznacza natomiast osteoporozę.

 

Leczenie osteopenii

 

Nawet nieznaczne obniżenie wskaźnika densytometrii wymaga podjęcia odpowiedniego leczenia. Wskazane jest przede wszystkim zadbanie o prawidłową dietę, bogatą w witaminę D oraz wapń. Składniki te występują przede wszystkim w produktach mlecznych. Na gęstość mineralną kości pozytywnie wpływa także magnez, obecny m.in. w orzechach, otrębach zbóż czy pestkach dyni.

 

W procesie przyswajania wapnia bierze też udział witamina K, którą znaleźć można np. w ciemnozielonych warzywach czy żółtkach jaj. Leczeniu osteopenii sprzyja aktywność fizyczna, zwłaszcza bieganie i chodzenie. Upośledzenie przemiany witaminy D i zwiększenie utraty wapnia może natomiast powodować przyjmowanie używek, dlatego należy z nich zrezygnować. Ciężką postać osteopenii leczy się farmakologicznie. Najczęściej stosuje się bisfosfoniany, np. rizedronian, alendronian oraz ibandrnianemę, a także SERM, czyli selektywne modulatory receptora estrogenowego.

 

Artykuł powstał we współpracy z firmą Norax Medical - dystrybutorem innowacyjnego sprzętu do diagnostyki osteoporozy - system EchoS. 

 

 

 

2019-01-17