Naukowcy z Uppsala Univeristy i Karolinska Institute w Szwecji przeanalizowali nawyki żywieniowe ponad 61 tys. kobiet i ponad 45 tys. mężczyzn w wieku średnim i starszych. Badani byli poddani obserwacji przez średnio 20 lat.

U kobiet, spożywanie jednej lub dwóch szklanek mleka dziennie podwyższało ryzyko przedwczesnego zgonu o 21%, spożywanie trzech lub więcej aż o 93%. Jedna trzecia zgonów była związana z chorobami układu krążenia, jedna piata – z nowotworami. Ponadto wypijanie ponad jednej szklanki mleka dziennie zwiększało u kobiet szanse wystąpienia złamań kości o 7%, wypijanie dwóch lub więcej o 16%.

Ryzyko przedwczesnego zgonu lub zagrożenia złamaniami kości nie było takie wyraźne w grupie mężczyzn. Spożywanie powyżej dwóch szklanek mleka dziennie wiązało się z 5-10% wzrostem ryzyka śmierci z jakiejkolwiek przyczyny. Nie odkryto zaś znaczącego związku między piciem mleka a występowaniem złamań.

Naukowcy wzięli pod uwagę czynniki zakłócające, takie jak wiek, wskaźnik BMI, rodzaj diety, suplementację wapnia i witaminy D oraz poziom aktywności fizycznej.

Powszechnie uważa się, że dieta bogata w mleko, zawierająca duże ilości wapnia i witaminy D, przeciwdziała złamaniom kości, zwłaszcza przy osteoporozie. Za niekorzystne działanie mleka może odpowiadać zawarta w nim D-galaktoza. Doświadczenia przeprowadzone na zwierzętach wskazują, że cukier ten jest związany z procesem starzenia. Podnosi poziom stresu oksydacyjnego i zwiększa stan zapalny.

 

Mniej D-galaktozy znajduje się w innych sfermentowanych produktach mlecznych. Badanie potwierdziło, że u osób spożywających zamiast mleka sery i jogurty, ryzyko złamań było mniejsze.

Wyniki należy interpretować bardzo ostrożnie. Badanie miało charakter obserwacyjny. Nie dowodzi więc związku przyczynowego. W Szwecji mleko wzbogacane jest witaminą A. Istnieje natomiast zależność między wysokimi poziomami tego związku a częstym występowaniem złamań. Ponadto mleko zawiera sporo tłuszczów nasyconych. Ich nadmierne spożycie jest zaś odpowiedzialne za choroby układu krążenia.
 

W licznych kulturach na całym świecie mleko nie jest spożywane. Mleko nie jest spożywane w Chinach, Japonii i na wyspach Polinezji. Krowiego mleka unikają również Arabowie oraz niektóre narody afrykańskie.

 

 

2015-01-11