Wiara i wiedza zazwyczaj gryzą się wewnątrz pełnego skomplikowanych podzespołów ludzkiego umysłu. Nic więc dziwnego, że od tysięcy lat walczą przeciwko sobie ci, którzy opowiadają się za religią, przeciwko tym, którzy przedkładają naukę ponad wszystko.

Hypatia z Aleksandrii nie mieszała się w sprawy religijne. Całe życie spędziła w Aleksandrii, jednak nie wtrącała się w życie lokalnej wspólnoty. Nie zainteresowało ją dominujące już w Aleksandrii chrześcijaństwo, ale nie była też praktykującą poganką. Nie prowokowała agresywnej chrześcijańskiej administracji miasta Aleksandrii i w pełni respektowała prawodawstwo antypogańskie.

Hypatia była córką uczonego, Teona - matematyka, astronoma oraz filozofa. Szerokie wykształcenie matematyczne i astronomiczne zdobyła pod jego kierunkiem. Hypatia była w prezentowanej przez nią filozofii przedstawicielką późnoantycznych szkół, zajmujących się metafizyką w duchu neoplatońskim.

Niestety, chociaż żyła skromnie i ascetycznie to zwracała na siebie uwagę, prezentując światu wyniki swych badań astronomicznych i ucząc kolejne pokolenia aleksandryjskich mędrców. A wiedzę na temat ciał niebieskich musiała posiadać potężną, jak na tamte czasy. Przypisuje się bowiem Hypatii z Aleksandrii wiele genialnych odkryć i stosowanie nowatorskich narzędzi do obserwacji. Wielu historyków twierdzi, że Hypatia wynalazła astrolabium, czyli pomiarowy przyrząd astronomiczny używany do wyznaczania położenia ciał niebieskich nad horyzontem.

Współczesną Europę szokują napady na chrześcijańskie kobiety na ulicach egipskich miast. Historycy jednak przypominają, że ponad półtora tysiąca lat temu chrześcijanie napadali na pogan i poganki, nie tylko upokarzając ich publicznie, ale również mordując. Świeżo kształtująca się religia mogła obawiać się przecież zarówno wyznawców starych kultów, jak i szybko pęczniejących herezji.

Szczególną rolę w podsycaniu religijnego fanatyzmu chrześcijan odgrywał żądny pogańskiej krwi Cyryl, biskup aleksandryjski. Na pewno był postacią nietuzinkową i doskonale plasującą się wśród silnych, pierwszych ojców i doktorów chrześcijaństwa. Za swoje zasługi w krzewieniu wiary chrześcijańskiej uznany został za świętego w 1882 roku. Co istotne, obecnie czczony jest jako święty zarówno przez Kościół rzymskokatolicki, katolickie Kościoły wschodnie oraz Kościół prawosławny.

Hypatia z Aleksandrii angażowała się w prace ze wszystkimi swoimi studentami, niezależnie od wyznawanej przez nich wiary i ich światopoglądu. Będąc osobą publiczną utrzymywała dobre, prywatne kontakty z wieloma cesarskimi i miejskimi urzędnikami, a większość z nich była chrześcijanami. Cyryl oskarżył jednak Hypatię o herezję i uprawianie zakazanej magii.

Hypatia twierdziła, że Ziemia oraz inne znane ludziom planety poruszają się wokół Słońca. Prowadzone przez nią badania dowodziły tego, że Ziemia jest jednym z wielu ciał niebieskich – a taka prawda nie była zbieżną z doktryną Kościoła.

Ogłoszona przez Cyryla z Aleksandrii wrogiem wiary, Hypatia została zabita. Historycy wskazują go czasami jako bezpośredniego zleceniodawcę zbrodni, chociaż niepokoje religijne na terenie Egiptu i Aleksandrii były wówczas bardzo powszechne. Zresztą, region ten na przestrzeni tysiącleci zawsze okazuje się mekką fanatycznych wiernych, w korowód których wpisuje się też biskup aleksandryjski Cyryl.

Prace badawcze Hypatii z Aleksandrii, cały jej spadek pozostawiony ludzkości został kompletnie zniszczony, a świat zapamiętał ją tylko dzięki zapiskom uczniów. Jej odkrycia były kamieniami milowymi, które mogły szybciej zmienić ludzką wiedzę o rzeczywistości.
 

2014-07-26