Psychopatia jest obecnie jeszcze uznawana za cechę osobowości, do której tendencje i siłę występowania można skutecznie oceniać testami psychologicznymi. Nie jest ona jednak sklasyfikowana jako zaburzenie osobowości.

Współcześnie poprzez termin psychopatia rozumiemy więc specyficzne, nieakceptowalne cechy zachowań. Dotyczą one trzech, szeroko pojmowanych wymiarów ludzkiego życia. Będzie to więc arogancki, kłamliwy sposób funkcjonowania i komunikacji interpersonalnej, znaczny deficyt rozumienia, przeżywania oraz ekspresji uczuć i emocji, jak też dostrzegalna impulsywność zachowania.

Dosyć zbliżoną definicją zaburzenia podobnego do psychopatii charakteryzują się aspołeczne zaburzenie osobowości i osobowość dyssocjalna. Dotychczas nie odkryto wiarygodnych przyczyn występowania psychopatii.

Psychopaci nie są nam pomocni w życiu. Są za to osobami skupionymi na sobie, wykazującymi poważny problem ze zrozumieniem perspektywy innych osób z otoczenia. Lekceważą więc potrzeby, pragnienia innych ludzi, nie zapewniają im też żadnego bezpieczeństwa.

Psychopaci w zdecydowanie niższym stopniu wykazują naturalne reakcje organizmu na stymulanty niż osoby, u których nie stwierdzono ich cech. Psychopaci wykazują więc niższy poziom pobudzenia fizjologicznego, często nie doznają reakcji fizjologicznych na stres, czy odczuwanie szczęśliwych doznań.

Praca serca psychopaty jest wolniejsza, wyróżnia go też niższe ciśnienie krwi i niższa temperatura ciała. Niska pobudliwość wiąże się z różnymi cechami, takimi jak brak emocji, nie odczuwanie naturalnego lęku.
 
Kanadyjski psycholog Roberta D. Hare wraz z zespołem współpracujących z nim naukowców zaproponował zestaw dziesięciu cech charakterystycznych psychopaty:

• brak odpowiedzialności;
• impulsywność;
• słaba kontrola zachowania;
• zachowania antyspołeczne;
• wczesne zaburzenia zachowania;
• skłonność do manipulacji i oszustwa;
• brak empatii i współczucia;
• brak wyrzutów sumienia;
• zawyżona, często nieadekwatna samoocena;
• urok osobisty.

Specjaliści od zdrowia psychicznego sprawdzają poziom psychopatii takimi testami, jak Skala Skłonności Psychopatycznych R. Hare’a, Inwentarz Osobowości Psychopatycznej lub Kompleksowa Ocena Osobowości Psychopatycznej.

Diagnozę o występowaniu i stopniu psychopatii można jednak postawić tylko osobie od 18 roku życia w górę. Psychiatrzy i psychologowie uspokajają i inaczej niż do dorosłych podchodzą do zachowań dzieci. Poszczególne etapy rozwoju malucha, kształtowanie się jego jego charakteru oraz przypadłości wieku dorastania mogą niesłusznie wzbudzać podejrzenie zaburzeń osobowości.

2019-01-09