Grejpfrut i sok pomarańczowy pod lupą
Owoce cytrusowe, bogate w przeciwutleniacze, znane są ze swoich właściwości przeciwnowotworowych. Zmniejszają m. in. ryzyko białaczki, zapobiegają rakowi wątroby, przewodu pokarmowego, przełyku czy jelita grubego. Okazuje się jednak, że mogą one jednocześnie sprzyjać rozwojowi nowotworów skóry. Wszystko za sprawą zawartych w nich światłoczułych substancji, zwiększających absorpcję promieni słonecznych.
Kontrowersyjna tez głosi, że wypijanie szklanki soku pomarańczowego lub zjadanie świeżego grejpfruta na śniadanie może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka skóry. Kto wysnuł takie wnioski?
Analizą zależności między spożywaniem niektórych cytrusów a ryzykiem wystąpienia czerniaka zajęli się naukowcy z Brigham oraz Women's Hospital, Harvard Medical School i Brown University. W badaniu wzięło udział 63 810 kobiet i 41 622 mężczyzn. Wszyscy uczestnicy byli pracownikami służby zdrowia. Badani co dwa do czterech lat wypełniali ankiety dotyczące ich diety, stylu życia, poziomu ekspozycji na słońce i zachorowalności na raka skóry. Uczeni mieli także dostęp do ich danych medycznych.
Okazało się, że u osób spożywających więcej niż szklanka soku pomarańczowego dziennie ryzyko zachorowania na czerniaka było większe o 25%. Wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia czerniaka zauważono również u osób, które jadły świeże grejpfruty częściej niż trzy razy w tygodniu. Spożywanie tych owoców wiązało się z 41% wzrostem ryzyka pojawienia się czerniaka w porównaniu do osób niejedzących grejpfrutów.
Co ciekawe, nie zauważono zależności między występowaniem czerniaka a spożywaniem świeżych pomarańczy ani piciem soku grejpfrutowego. Badacze przypuszczają, że większe ilości psoralenu zawierają całe owoce niż soki. Spożycie soku pomarańczowego jest jednak często kilkakrotnie większe niż soków z innych cytrusów.
Dlaczego cytrusy sprzyjają rozwojowi czerniaka? Owoce te zawierają duże ilości związku chemicznego, zwanego psoralenem. Substancja ta zwiększa wrażliwość skóry na światło słoneczne. Pochłania promienie UV, intensyfikuje produkcję pigmentu i ułatwia jego gromadzenie w skórze.
Nie oznacza to jednak, że należy zrezygnować ze spożywania cytrusów. Niewątpliwie z ich jedzeniem wiąże się wiele korzyści zdrowotnych. Profilaktyka czerniaka powinna sprowadzać się do stosowania ochrony przeciwsłonecznej, unikania nadmiernego promieniowania, noszenia nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z filtrem UV. (pch)
2015-07-13