Prace Franza Xavera Messerschmidta (1736 - 1783) uznane zostały najbardziej zaskakującymi rzeźbami czasów Oświecenia. Co więcej, dzięki fascynującym męskim twarzom artysta zaliczany jest do protoplastów stosowania złotego podziału w sztuce.

Niezwykłe głowy powstały z połączenia alabastru oraz stopu cyny i ołowiu. Męskie twarzy są doskonałe w swoim realizmie i utrwalonych na nich emocjach. Uczucia są silnie przerysowane, każdy mięsień twarzy stara się odgrywać niemal doskonale swoją rolę w wyrażaniu emocji, których według artystycznych założeń Franza Xavera Messerschmidta ma być sześćdziesiąt cztery.

 

Przeskalowany wyraz twarzy wywołuje dreszcze u podziwiających ten emocjonalny projekt. Naturalnych rozmiarów głowy wydają się być pełne życia, dynamicznie współuczestniczą w naszej rzeczywistości. Bo śmieją się głośno, płaczą przeraźliwie, krzywią się, grymaszą, boją się wszystkiego lub straszą wszystkich.

Franz Xaver Messerschmidt nie był łatwym człowiekiem. Chociaż ceniono jego kunszt i zachwycano się jego pracami już za życia artysty, to jednak unikano z nim współpracy. Artysta ukończył Academy of Fine Arts Vienna i chociaż początkowo proponowano mu tam objęcie katedry, to jednak zrezygnowano z wiedzy Messerschmidta ze względu na nękające go zaburzenia osobowości.

Franz Xaver Messerschmidt wykazywał różnorodne, ezoteryczne zainteresowania. Pochłaniała go nekromancja, czyli forma magii oparta na komunikacji ze światem zmarłych. Nieobce były mu traktaty hermetyczne, alchemiczne, czy różokrzyżowe. Podobnie zresztą, jak wiele światłych umysłów tamtej epoki, dopatrując się w ezoteryce łącznika pomiędzy postępem naukowym i religią.

 

Interesował się też pomysłami Franza Mesmera, twórcy obalonej, ale ciągle interesującej koncepcji magnetyzmu zwierzęcego i metody terapeutycznej zwanej mesmeryzmem.

Fascynacja światem magii i duchowej alchemii tak mocno odbiła się na życiu artysty, że zaburzała jego relacje ze światem rzeczywistym. Również słynne rzeźby Charakterköpfe doczekały się legendy, według której Franz Xaver Messerschmidt tworzył niemal doskonałe portrety chcąc w ten sposób pokonać nękającego go po nocach ducha.

 

Autorem tej historii był Friedrich Nicolai, który odwiedził Franza Xavera Messerschmidta na dwa lata przed jego śmiercią. Nicolai próbował ogarnąć umysł nieprzeciętnego artysty, którego bez wątpienia nękały najróżniejsze zaburzenia psychiczne. Chcąc stworzyć coś zrozumiałego i tłumaczącego problemy geniusza, stworzył bajkę o duchach, z którymi toczył wojnę Franz Xaver Messerschmidt.
 

 

 

2014-12-28