Nauka klasyfikuje ergofobię (lęk przed pracą) jako poważne zaburzenie nerwicowe, a przy tym jako pewien rodzaj fobii specyficznej. Fobie specyficzne są to różne zaburzenia lękowe, których występowanie dotyczy pojawienia się określonych zmiennych – jak w tym wypadku – pracy. To szeroka grupa zaburzeń, które mogą dotyczyć takich zjawisk, jak paniczny lęk przed określonymi sytuacjami społecznymi, zwierzętami, ograniczoną lub zbyt dużą przestrzenią, czy też lęk przed chorobami lub ranami.

Ergofobia występuje bardzo rzadkie, ale wtedy nie tylko utrudnia osobie z zaburzeniem społeczne funkcjonowanie, ale dodatkowo ją piętnuje w oczach innych. Bo przecież prawdopodobnie każdy z nas potraktuje początkowo objawy tej specyficznej fobii jako zwykłe lenistwo i próby wymigania się od obowiązku pracy zawodowej.

Czynnikiem lęku może być tutaj całe środowisko pracy. Może więc nawet nie dochodzić do sytuacji, w której osoba z tym zaburzeniem znajdzie się na jakimś stanowisku pracy. Lęk wzbudza w niej tematyka pracy, staranie się o nią, a nawet czynności, które kojarzy z pracą zawodową. Strach może więc skutecznie paraliżować i uniemożliwiać nawet – wydawałoby się, ze łatwą - wyprawę do urzędu pracy. Objawami ergofobii mogą być różne, nieracjonalne zachowania dyktowane odczuwaniem intensywnego niepokoju, takie jak konieczność dużo wcześniejszego od innych przychodzenia do pracy lub brak apetytu i nie spożywanie posiłków przed i w czasie pracy bez względu na czas jej trwania, co może oznaczać w praktyce nawet kilkanaście godzin głodu. 

Pojęcie ergofobii stosowane jest czasami do zdefiniowania szerokiego zjawiska lęku dotyczącego podjęcia obowiązków. Jednak w takiej sytuacji mamy do czynienia z nieco inną fobią specyficzną, czyli ergazjofobią.

Osoby z ergofobią odczuwają lęk przed pracą w sposób tak silny, że wywiera on wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Pojawia się przygnębienie, dół emocjonalny, strach i paniczny lęk, ale też bardzo wyraźnie przyśpieszone tętno, ogromna potliwość, czy nieprawidłowa praca serca lub nagłe skurcze mięśni. Objawy fobii pracy mogą też często powodować silne zawroty i bóle głowy, poczucie duszności, a nawet poważne problemy z oddychaniem oraz nudności, czy biegunkę. Są to typowe dolegliwości zarówno dla zaburzeń lękowych, jak i zaburzeń nerwicowych. Takie reakcje są typowymi dolegliwościami charakteryzującymi różnorodne zaburzenia nerwicowe, dlatego istotne jest prawidłowe zdiagnozowanie fobii.

Wystąpienie lęku przed pracą może wiązać się z bardzo niską samooceną i brakiem samoakceptacji. Obowiązujący etos pracy wyjaśnia ją często jako sytuację społeczną, w której możemy się wykazać, udowodnić coś i rywalizować z innymi. Samo postrzeganie pracy w takich sposób może u pewnych osób powodować rozwój fobii.

Do groźnego nerwicowego lęku prowadzą też często doświadczenia jednostki, o ile trafią na podatny grunt emocjonalny i psychiczny. Może więc ergofobię wywołać fatalna atmosfera w miejscu pracy, mobbing, rutyna, brak motywacji czy zwykły brak satysfakcji z wykonywanych działań zawodowych. Rozwój zaburzenia ułatwia coraz szybsze tempo życia, nadmiar docierających do mózgu bodźców i kryzys relacji międzyludzkich.

Fobia pracy jest typową chorobą cywilizacyjną, która – niestety - rozpoznawana jest coraz częściej u osób różnej płci iw różnym wieku. Dotyczy w bardzo podobnym stopniu ludzi wykonujących pracę niezgodną z posiadanymi predyspozycjami (czyli zbyt trudną lub zbyt łatwą), jak też osoby wcześniej doskonale odnajdujące się w zawodzie i odnoszące sukcesy na swoim stanowisku pracy.

Przy zdiagnozowanej ergofobii najczęściej zalecana jest regularna psychoterapia. Dobre efekty w zrozumieniu i okiełznaniu lęku przed pracą przynosi terapia poznawczo-behawioralna. W niektórych przypadkach tej poważnej fobii niezbędna jest farmakoterapia, która pozwoli zminimalizować skalę objawów zaburzenia.

2019-05-26