Dyspareunia jest rodzajem dysfunkcji seksualnej. To utrzymujący się lub nawracający ból narządów płciowych. Związany jest ze stosunkiem płciowym, ale pojawiać się może w trakcie uprawiania seksu, jak i po jego zakończeniu. Przyczyny bolesnego stosunku mogą być najróżniejsze. Powiązany jest z zaburzeniami natury fizjologicznej lub zaburzeniami osobowości.

Pojęcie dyspareunii jest bardzo szerokie i stosuje się je jako definicję wszelkich rodzajów bólu współwystępującego z funkcjami seksualnymi. Ból nie jest powiązany precyzyjnie z jednym miejscem ciała. Odczuwany jest jako kłucie, pieczenie, czy jako tępy ból w pobliżu narządów płciowych.

Co istotne, symptomy schorzenia dotyczą obu płci. Na pewno jednak częściej można się spotkać z podjętą terapią dyspareunii u kobiet. Badania epidemiologiczne dowodzą, że dyspareunia jest częstym kobiecym schorzeniem, dotyczącym w różnych grupach wiekowych od kilkunastu do kilkudziesięciu procent pań. Dyspareunia może występować u tej samej pacjentki ze zmiennym nasileniem w zależności od jej partnerów płciowych.

Najczęściej dyspareunia u kobiet jest następstwem niedostatecznego nawilżenia pochwy. Przyczyną bywa tutaj brak odczucia podniecenia. Może za to odpowiadać mnóstwo czynników psychologicznych. Seks w naszej kulturze nadal bywa tematem tabu, więc głębia i skala dotyczących go uczuć i emocji może być skrajnie różna.

Dyspareunia może być też często efektem stanów zapalnych, które pojawiły się w narządach rodnych, w czasie zapalenia pęcherza lub cewki moczowej, albo być następstwem zaburzeń hormonalnych.

Do organicznych przyczyn bólu podczas stosunku jest przeczulica w obrębie warg sromowych, zespół bólów miednicy oraz bolesnego miesiączkowania. Ból narządów płciowych lub ich okolic w trakcie stosunku może być też powiązany z reakcją alergiczną organizmu na kosmetyki, prezerwatywy, leki, czy też odzież.

Zdarza się, że ból w trakcie współżycia seksualnego jest efektem głębokiego poczucia winy związanego z doświadczaniem przyjemności seksualnej. Jeśli ból w czasie stosunku ma u kobiety podłoże emocjonalne, to może być następstwem pochwicy, czyli mimowolnych skurczy pochwy podczas próby podjęcia stosunku płciowego.

Specyficzną formą bólu w trakcie stosunku płciowego jest wulwodynia. Również objawia się chronicznym bólem lub dyskomfortem związanym z uczuciem palenia, kłucia czy podrażnienia w okolicach kobiecych narządów płciowych. Wulwodynia ma jednak miejsce wówczas, kiedy nie występuje żadna infekcja lub też schorzenie skóry sromu lub pochwy. Przyczyny tego zaburzenia wiążą się z uszkodzeniem nerwów lub czynnikami genetycznymi. Dosyć trudno wulwodynię zdiagnozować.

Poznanie przyczyny i charakteru dyspareunii pozwala na zastosowanie odpowiedniej terapii. Jeżeli pojawia się u kobiet w wieku menopauzalnym, to skuteczna okazuje się często terapia hormonalna. W przypadku wystąpienia infekcji, czy też zapalenia pochwy, należy stosować leki, które zniwelują stany zapalne i ich skutki. W innych przypadkach pomocne mogą okazać się środki nawilżające pochwę.

Nie znany jest medycynie sposób pozwalający zapobiec pojawieniu się dyspareunii. Na pewno codzienna higiena oraz rutynowa opieka medyczna pozwolą uniknąć niektórych przypadków pojawienia się bólu podczas stosunku.

Warto niwelować możliwość pojawienia się infekcji i stanów zapalnych narządów płciowych. Korzystając z przyjemności basenu, sauny i solarium zawsze trzeba przestrzegać podstawowych zasad higieny w takich miejscach. Brać po kąpieli dokładny prysznic, czy siadać tylko na swoim ręczniku lub kocu.

2015-08-04