Zespołem metabolicznym określa się współwystępowanie czynników zagrożenia rozwojem i progresją chorób układu krążenia lub cukrzycy. Do czynników ryzyka należą m.in. wysoki poziom glukozy, cholesterolu, wysokie ciśnienie krwi i otyłość brzuszna. Zespół występuje u ponad 20% Polaków.

Za przyczyny zespołu metabolicznego uważa się czynniki genetyczne, brak ruchu oraz wysokowęglowodanową, bogatą w nasycone kwasy tłuszczowe i ubogą w błonnik dietę.

W ramach studium PREDIMED naukowcy z Hiszpanii porównali dwie wersje diety śródziemnomorskiej do diety o niskiej zawartości tłuszczu i ich wpływ na zespół metaboliczny. Badania przeprowadzono na grupie 5801 kobiet i mężczyzn w wieku 55 – 80 lat z wysokim ryzykiem chorób układu krążenia.

Uczestników przydzielono losowo do jednej z 3 grup dietetycznych. Pierwsza stosowała dietę śródziemnomorską z dodatkiem 50 ml oliwy z oliwek na dzień, druga dietę śródziemnomorską z dodatkiem 30 g orzechów dziennie. Trzecia stanowiła grupę kontrolną.

Grupa kontrolna została zobowiązana do zmniejszenia spożycia tłuszczu. Diety stosowano przez około 4,8 lat. Okazało się, że spośród osób stosujących dietę śródziemnomorską 28,2% doświadczyło odwrócenia zespołu metabolicznego. U badanych zauważono również zmniejszenie otyłości brzusznej i poziomu glukozy we krwi. Jednak ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego było podobne we wszystkich trzech grupach.

Dieta śródziemnomorska jest bogata w owoce, warzywa i nasiona. Zawierają one wiele minerałów, polifenole i inne związki fitochemiczne zwalczające stres oksydacyjny i stany zapalne. Skuteczność diety wynika też z wysokiej zawartości jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (MUFA).

Poprawiają one profil lipidowy, wrażliwość na insulinę i zmniejszają ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego. Znajdują się głównie w oliwie z oliwek, ale i orzechach. Orzechy zawierają też wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz znaczne ilości błonnika, magnezu, potasu i przeciwutleniających witamin – kwasu foliowego i witaminy E.
 

2015-01-07