Diagnostyka laboratoryjna. Co się kryje pod tym pojęciem?

Badania laboratoryjne lub analiza medyczna to zwroty, które jeżą obecnie włos na głowie wielu osobom. Tak naprawdę, są to jednak - na ogół - niemal bezbolesne dla nas procedury, które jednocześnie bywają niezbędne do ustalania precyzyjnego stanu zdrowia organizmu. Co warto wiedzieć o diagnostyce laboratoryjnej?

Każda procedura medyczna przeprowadzana w ramach diagnostyki laboratoryjnej jest rozumiana jako badanie laboratoryjne. Innym, popularnym zwrotem określającym te procedury w niedalekiej przeszłości, a teraz spotykanym jeszcze w starszym piśmiennictwie medycznym i naukowym jest definicja - badanie pracowniane - bo działania przeprowadzane są w pracowni, czyli laboratorium medycznym.

W ramach obecnej medycyny działa, bezustannie rozwija się potężna i uznana dyscyplina naukowa, czyli diagnostyka laboratoryjna. Znana jest ona również i określana przez takie pojęcia, jak medycyna laboratoryjna oraz analityka medyczna. To jest zawsze to samo, a w ramach dyscypliny rozwijane są metody i prowadzone są - po prostu lub aż - badania laboratoryjne.

 

Głównym celem diagnostyki laboratoryjnej jest precyzyjne określanie składu oraz parametrów biologicznych i parametrów fizykochemicznych analizowanych substancji, takich jak krew i inne materiały pobrane od badanej osoby. Służy to wszystko prawidłowemu rozpoznaniu i wykluczeniu schorzeń lub monitorowaniu prowadzonego przez lekarzy procesu terapeutycznego. Analizę prowadzi się za pomocą technik mikroskopowych, immunologicznych, biochemicznych, czy też bakteriologicznych.

 

Jednym z najpopularniejszych badań diagnostycznych jest morfologia krwi, którą przeprowadza się profilaktycznie oraz w szczegółowym monitorowaniu różnorodnych chorób i efektów prowadzonej terapii.

 

Morfologię krwi najczęściej przeprowadza się przy podejrzeniu niedokrwistości, krwotoku wewnętrznego, skazy krwotocznej albo nadkrwistości, przy podejrzeniu stanu zapalnego lub choroby zakaźnej oraz w diagnostyce i kontroli pozostałych chorób układu krwionośnego.

 

Badania laboratoryjne, na które kieruje nas lekarz są refundowane w ramach Narodowego Fundusz Zdrowia. Niestety, analityka medyczna i związane z nią procedury refundacyjne często ujawniają brak wzajemnego zrozumienia między lekarzami, a urzędnikami. Zdarzają się więc jednostkowe sytuacje, w których lekarz zwleka ze skierowaniem swojego pacjenta na określone badania, a to okazuje się niebezpieczne dla zdrowia tego pacjenta.

W czeluściach internetu znajdziemy dokładne opisy norm dla poszczególnych badań, ale ich prawidłową interpretacją i ewentualnym zastosowaniem płynących z nich wniosków dla procesu terapii powinien zajmować się tylko znający pacjenta lekarz określonej specjalizacji lub inna uprawniona do tego osoba. Prawidłowe rozumienie pozytywnego lub negatywnego wymiaru otrzymanych wyników badań wiąże się z wieloma cechami indywidualnymi, takimi jak historia zdrowia, czy wiek pacjenta.

Dobrym przykładem tego, że normy nie zawsze są prawidłowe jest to, jak ciąża wpływa na parametry badań laboratoryjnych. W różnych momentach w ciągu dziewięciu miesięcy odmiennego stanu kobiety, wyniki analiz medycznych u przyszłej mamy mogą szaleć w wielu różnych obszarach.

Warto też pamiętać, że diagnostyka laboratoryjna jest dyscypliną żywą, rozwijającą się i zmieniającą. Osiągnięcia w obszarach biomedycyny i medycyny molekularnej prowadzą do powstania nowego działu analityki medycznej, który opiera się i funkcjonuje na metodologii biologii molekularnej. Prowadzi to do jeszcze doskonalszego określania stanu zdrowia badanego człowieka.

 

 

2019-05-12