Podczas badania okulistę interesuje przede wszystkim wygląd siatkówki, nerwu wzrokowego oraz drobnych naczyń krwionośnych. Mogą one bowiem sygnalizować wiele rozmaitych dolegliwości endokrynologicznych, hematologicznych czy pokarmowych. Dokładna ocena dna oka pozwala więc przynieść odpowiedź na temat naszego stanu zdrowia i stopnia zaawansowania choroby, która być może potajemnie rozwija się w organizmie.

W przypadku siatkówki, która przetwarza bodźce wzrokowe w obrazy, najważniejsze jest stwierdzenie możliwych nieprawidłowości, które grozić mogą zaburzeniami w polu widzenia, a nawet utratą wzroku. Okulista doszukiwał się będzie oznak odwarstwienia siatkówki czy zwyrodnienia plamki żółtej.

Równie istotne są oględziny nerwu wzrokowego, którego stan pozwala oszacować zagrożenie jaskrą czy stopień zaawansowania rozwijającej się już choroby. Ta może przebiegać praktycznie bezobjawowo, odzywając się jedynie w postaci bólu głowy. Tymczasem niewykryta na czas, prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu.

Kolejną ważną wskazówką dla oceny stanu zdrowia są naczynia krwionośne dna oka, które dają obraz naszego układu krążenia w skali mikro. Ich zwężenia i nieregularności świadczyć będą o nadciśnieniu tętniczym, podczas gdy uszkodzenia - będą konsekwencją wysokiego poziomu cukru i zarazem potwierdzeniem cukrzycy, prowadzącej w finale do utraty wzroku.

Natomiast wykryte zmiany miażdżycowe czy zatory będą charakterystyczne dla zapalenia wsierdzia. Na podstawie wyglądu sieci naczyniowej okulista jest nawet w stanie zdiagnozować choroby krwi, np. anemię, białaczkę czy skazę krwotoczną.

Ocena zmian naczyniowych na dnie oka może być pomocna w rozpoznaniu stopnia zaawansowania schorzenia. W początkowym stadium następuje bowiem sklerotyzacja naczyń, objawiająca się pogrubieniem ścian. Dopiero w dalszym etapie następuje poszerzenie naczyń żylnych powyżej uciskającego je stwardniałego i zwężonego naczynia tętniczego.

Wyniki badania dna oka mogą nas zaskoczyć, wskazując na choroby, których wcześniej żaden lekarz nie podejrzewał. Jakkolwiek jego celem jest przecież profilaktyka, ewentualne diagnozowanie schorzeń już zdiagnozowanych. Pozwoli to opóźnić lub zatrzymać nieodwracalne procesy, zagrażające naszemu zdrowiu, a czasem życiu. (bp)

2015-03-03