Przedmiotem badań Carla Gustava Junga  były twory spontanicznej aktywności naszej psyche. Analizował pacjentów, ale szukał też zasad wspólnego postrzegania w wymiarze kulturowym. Carl Gustav Jung badał marzenia senne, projekcje artystyczne, jak również baśnie, legendy i mity.

 

Carl Gustav Jung przypisywał wielkie znaczenie psychoterapeutycznej funkcji alchemii, która była środkiem wyzwalającym utajone, symboliczne wyobrażenie bóstwa w nieświadomości jednostki.

Wskazywał na proces alchemiczny, jako niezwykle złożony zabieg na poziomie materii i ducha. Poszukiwania alchemików połączone były z psychicznym procesem doskonalenia jaźni. Alchemicy umiejętnie łączyli poznanie różnych nauk - chemii, geologii, medycyny, sztuki oraz astrologii. Jak się okazuje, również psychologii.

 

Alchemia, jako filozofia oparta o prawa natury cieszyła się wielką popularnością od średniowiecza, aż po oświecenie. Według Junga, to właśnie alchemia stanowi pomost łączący nas przeszłością, prawdziwą gnozą. Jednocześnie alchemia prowadzi nas także w przyszłość, ku nowoczesnej psychologii.

W alchemii procesy chemiczne nierozerwalnie połączone są z procesami duchowymi. Przemianom w nieorganicznych substancjach towarzyszyły przemiany duchowe samego alchemika. Co więcej, proces alchemiczny jest odzwierciedleniem współczesnego procesu terapeutycznego.

Symbole alchemiczne były przez wieki otaczane tajemnicą, ale nawiązywać miały do procesu wytwarzania słynnego, mitycznego kamienia filozoficznego. Postrzeganie alchemicznych symboli w marzeniach sennych oraz twórczości badanych ludzi miałoby wskazywać na ponadczasowy, archetypowy wymiar symbolizmu ars regia, jaką była alchemia.

 

Zobacz też: Kamień filozoficzny

Carl Gustav Jung, w swoich pracach nad mandalą stwierdził, że symbolika alchemiczna występowała w najróżniejszych kulturach świata.

Mandala oznacza w sanskrycie koło, a w tybetańskim buddyzmie jest rytualnym instrumentem, który umożliwia medytację i koncentrację. Według Junga również mandala ma swój odpowiednik w alchemii i jest nim quadratura circuli, czyli kwadratura koła.

Struktura quadratura circuli, poza podobną formą, ma również analogiczne znaczenie, gdyż przedstawia syntezę czterech pierwiastków, które zawsze podlegają rozpadowi.

U ludzi, zdaniem Carla Gustava Junga, mandala zazwyczaj występuje w przypadkach psychicznego rozszczepienia osobowości, czy też jej dezintegracji.

„Ukwadratowienie koła jest jednym z wielu motywów archetypowych, które tworzą podstawowe wzorce naszych snów i marzeń. Wyróżnia go jednak fakt, iż jest jednym z najważniejszych motywów pod względem funkcjonalności. W zasadzie można byłoby go nazwać archetypem całości. To znaczenie czwórcy Jedności jest wzorem wszystkich wyobrażeń Boga, jak przedstawiają to wizje Ezechiela, Daniela, Enocha i jak pokazuje to również wizerunek Horusa z jego czterema synami. Ten ostatni nasuwa ciekawe rozróżnienie, gdyż zdarzają się obrazy przedstawiające trzech synów z głowami zwierząt, a jednego z ludzką, co zgodne jest z wizjami w Starym Testamencie, jak i z emblematami serafina, które zostały przeniesione na apostołów, a w końcu - wcale przez to nie będąc mniej ważne - z naturą samych Ewangelii: trzy z nich są synoptyczne, a jedna gnostycka. Muszę zatem dodać, że motyw czterech jako trzech i jednego (...) zawsze przewijał się w alchemii” [Cytat: Carl Gustav Jung: Mandala - symbolika człowieka doskonałego. Poznań. Brama. 1993]

 

 

 

2014-12-17