To polski fizjolog, Napoleon Cybulski, wyodrębnił jeszcze pod koniec XIX wieku ekstrakt z kory nadnerczy, czyli nadnerczynę, w której znajdowały się aminy katecholowe, a pośród nich także adrenalina (epinefryna). Z kolei w 1901 wyodrębnił adrenalinę Jokichi Takamine, chemik z Japonii i to on nadał jej znaną nam obecnie nazwę.

Adrenalinę wytwarza w organizmie rdzeń nadnerczy, a powiązana z nią noradrenalina uwalnia się z zakończeń nerwowych układu współczulnego. Adrenalina i noradrenalina są to - odpowiedzialne za aktywizowanie pracy organizmu podczas silnego stresu -  katecholaminy. Potocznie określane są nazwą hormonu stresu, który wytwarza się w momentach zagrożenia życia, czy w chwilach euforii. Podczas nagłego pobudzenia nerwowego następuje wyrzut hormonów adrenaliny i noradrenaliny. Kiedy tylko do ludzkiego mózgu dociera informacja o nagle powstałym niebezpieczeństwie, to wysyła on przekaz do gruczołów dokrewnych, które to w tym momencie wytwarzają hormony.

Ten nagły proces niezwykle podwyższa w chwili wyrzutu istniejący próg bólu danej osoby, przyspiesza bicie jej serca i podwyższa ciśnienie tętnicze krwi oraz aktywizuje człowieka do dynamicznego działania. Adrenalina błyskawicznie umożliwia mięśniom, ale też procesom umysłowym w nabraniu ogromnej szybkości, siły i mocy.

Podsumowania działania adrenaliny w organizmie, trafnie oddaje potocznie stosowana jej nazwa w języku angielskim, czyli 3xF, gdzie litery F oznaczają - fright (strach), fight (walka) oraz flight (ucieczka).

Funkcjonowanie organizmu w bezustannym stresie powoduje, że ciągle wysokie stężenie adrenaliny w organizmie silnie niszczy zdrowie człowieka. Czyli podnosi ciśnienie tętnicze krwi, ale też zwęża i osłabia naczynia krwionośne, ułatwiając rozwój miażdżycy. Inne powikłania zdrowotne wywołane nadmiarem adrenaliny, to wrzody żołądka i choroba Parkinsona. Zwiększa też stężenie glukozy we krwi, co może wpływać na pojawienie się zagrożenia cukrzycą.

Badanie stężenia adrenaliny przeprowadzane jest często na próbce osocza krwi. Stężenie adrenaliny bardzo szybko się zmienia w naszej krwi, nawet w momencie pobierania próbki do badań. Dlatego określenie stężenia poziomu hormonu w danym momencie może wcale nie ułatwiać prawidłowej diagnozy. Popularne jest więc też określanie stężenia adrenaliny w oparciu o mocz. Ta forma diagnozy ustala ilość katecholamin oraz ich metabolitów.

Badanie mocze bywa stosowane w przypadkach próby ustalenia źródła nadciśnienia tętniczego wtórnego o nieznanym pochodzeniu, czyli nadciśnienia którego przyczyny nie udało się ustalić poprzez inne badania diagnostyczne. Podczas diagnozy oznaczana jest zarówno adrenalina i noradrenalina.

Diagnozę stężenia katecholamin stosuje się też w przypadkach mających potwierdzić lub wykluczyć obecność guza chromochłonnego, bo produkuje on zbyt nadmierną ilość katecholaminy. Pojedynczy guz chromochłonny bierze się z rdzenia nadnerczy i na ogół jest niezłośliwy. Hormony uwalniają się zaś z guza w sposób nagły i gwałtowny, czyli napadowo. Pojawia się wtedy bladość, czy też szarość skóry twarzy, mięśnie drżą, rozszerzają się drogi oddechowe, przyspiesza i nabiera siły praca serca. Wtedy pobierana jest krew do badania.

2019-11-09